Jan: In mijn jeugd leerde ik van de herfst te houden door het werk op het witloofveld, vlakbij Bertembos waar ik dan telkens naar ontsnapte, mocht ontsnappen. Hazelnoten rapen, paddenstoelen schetsen, verwonderd kijken naar het speciale licht als de zon de ochtendnevels oplost. Herfst is voor mij een periode van oogsten en verwerken, ook nu nog laten we sap persen, maken we wijn, confituur van de laatste frambozen,… Als eekhoorns of bijen die zich op de komende winter voorbereiden. Met een tevreden gevoel van “het is een goed jaar”, maar ook met de voldoening van bezig te zijn met iets wat in de toekomst nog nut en plezier zal opleveren. Ik kan genieten van dergelijk ambachtelijk werk, erin opgaan en ondertussen mijn gedachten de vrije loop laten. Misschien is dat het naar binnen keren van de energie en de aandacht?
Loslaten hoort daar ook bij natuurlijk. Zo is er geen aardappelveld meer om te rooien, tot jouw grote spijt Leen, want ze waren zo lekker. Ik voel al sneller dan vroeger hoe verminderde kracht, uithoudingsvermogen en aandacht mij beperken, f ik nu met handen of hoofd werk, in de tuin of aan de vergadertafel of laptop. Doseren, op tijd stoppen, en slim gebruik maken van ervaring en knowhow… dat is de kunst en het lukt me ook wel. Vooral ook door filosofisch te kijken: wat er vandaag niet meer bij kan, doe ik morgen wel. Of ik zoek een andere oplossing, hulp vragen bijvoorbeeld.
Ook in onze relatie vind ik de herfst een periode van oogsten, vieren en doorgeven. Gezin en familie zijn een bron van warmte en verbondenheid. Als we ze samenbrengen voel ik me gezegend, gelukkig, liefdevol omringd. Met het “doorgeven” zijn we samen echt wel betekenisvol, in én buiten ons gezin. Bereikbaar zijn om als een wijs, oud koppel steun en begeleiding te geven. Zo vragen onze kinderen ons soms om raad. En begeleiden we de opstart van het Spirit Weekend in Wallonië.
Ons leven verandert met het ouder worden en jouw ziekte. Dat is ook herfst, maar ik doe niet aan doemdenken en blijf jou speciaal en aantrekkelijk vinden. En er zijn kansen omdat we meer ruimte hebben (tijd, financieel). Ik zie ons dat toch aangrijpen om diepgang, avontuur en verbinding te zoeken. Ik ervaar het als een soort herfst-kampvuur waar we ons aan warmen.
Leen: Dezer dagen dwaalt de vraag wel eens door mijn hoofd: “Wat wil ik met de rest van mijn leven doen?” Het is lastig aanvaarden dat gezond blijven of beter zo gezond mogelijk, als een ongenode gast in mijn leven is. Maar niet te negeren, de Parkinson dwingt me in een structuur en routine. Het lijkt eenvoudig maar dat is het niet. Ik worstel nog geregeld met het inplannen van dagelijkse oefeningen. Als ik mild ben, dan zie ik dat het best oké is, maar er heerst ook ongeduld met mezelf en soms drukt de verantwoordelijkheid. Als ik niet goed, niet genoeg, niet gevarieerd oefen, dan heb ik het aan mezelf te danken dat ik achteruit ga… Klopt niet helemaal natuurlijk, maar er zit wel een grond van waarheid in.
Als ik zo mijn werk en leven overschouw, dan ben ik best trots op wat er allemaal al was. Het was zeker niet altijd perfect, maar de lijn die ik zie, daar hou ik van. Want altijd onderweg, benieuwd, lerend, dieper, anders graven. Ik heb er geen spijt van, ik ben blij met wat ik gedaan en geleerd heb. Ik kan nu echt wel vertrouwen op mezelf, mijn buikgevoel volgen in een zekere rust en wijsheid. Zo kijkend is er vertrouwen in het pad. Ik zal altijd zoekend blijven en hoewel het soms vervelend is, omdat het vaak ook onzekerheid en twijfel brengt, toch ben ik blij met dat wezenlijke van mezelf. Het zorgt ervoor dat ik in beweging zal blijven en dat is wat ik verlang: onderweg zijn.
Loslaten is eigenlijk een doorlopende opdracht in het leven. Als ik denk aan onze kinderen al helemaal. Loslaten, vertrouwen, vrij laten en toch ook bedding zijn, rustplaats, koesterplek. Naarmate ze ouder worden is er meer wederkerigheid en dat is wonderlijk fijn. Al blijft de navelstreng en daarmee de zorg aanwezig.
De herfst in mijn lichaam en lichaamsbeleving is onverwacht en opmerkelijk. Ook al is er een stuk van mijn lichaam dat me in de steek laat door ziekte, daarnaast is er ook een zekere bevrijding gekomen. Ik heb mezelf bevrijdt van de kritische blik, maar bovenal heb ik mijn lichaam doorheen de jaren weer leren vertrouwen. Dat maakt beleven, vrijen intenser. Ons vrijen samen is anders en ik ervaar dat als een onverwacht geschenk. Ik ben er dankbaar voor en wil het verder koesteren en exploreren. Hier is oogst. We oogsten samen het leven.
In ons samenleven ervaar ik soms wel angst voor stilte, stilstand, kleurloosheid en afstand. Het uit elkaar drijven en vastzitten in onze eigen wereld. Een donkere blik krijgen en verloren lopen in ergernissen… Ja dat risico is niet onbestaand en soms vallen we er onverhoeds, ongemerkt in. Dan ben ik bang en lichtjes wanhopig voor een grijze, zielloze, eenzame toekomst. Blijven geloven dat we dat samen kunnen bezweren en doorbreken blijft een opdracht. De weg gaat langs berg en dal, die voortdurende beweging is ergens hoopvol want vruchtbaar gebleken. 🙂
