bewogen

Wat kan me erg ontroeren?

Liefste Leen,

Wat doet mijn gemoed volschieten? Dat is heel divers en raakt aan die “iek-woorden”: romantiek, dramatiek, heroïek, mystiek. Bijvoorbeeld een koppel dat elkaar het jawoord geeft voor de rest van hun leven; de getuigenissen en het verdriet van een familie bij de begrafenis van hun geliefde; mensen die op gevaar van hun eigen leven zich voor anderen inzetten; de gewijde sfeer als kerkgangers samen zingen. Ja dat doet wel wat met me, ik voel dan mee met die blijdschap, dat verdriet, die krachtige moed, die verbonden ingetogenheid. Op zo’n moment kom ik in contact met de diepere laag die de mens tot een speciaal beestje maakt. Het gaat over wat echt telt in het leven en het leven zinvol maakt. De ontroering is een oproep voor mij, ze leert me iets, ze geeft me hoop dat ik er zelf zal staan als het erop aankomt. Herkenning is er ook. Dat jawoord gaven en geven wij aan elkaar; geliefden heb ik al moeten loslaten; zelf ben ik ook af en toe een beetje moedig; en de verbondenheid in het spirituele voel ik soms ook.

Vandaag ontroerde me “Last Folio” van Yuri Dojc & Katya Krausova: hoe hij in een verlaten joodse school in Slovenië schoolschriften terugvond van zijn opa, 70 jaar na datum. Ze hebben elkaar nooit gekend want opa stierf in het concentratiekamp. Toeval of niet? Wie zoekt vindt antwoorden en kan soms de cirkel rondmaken. Vooral deze commentaar trof me: “De tentoonstelling is relevant voor Europa vandaag waar de spoken uit het verleden -racisme, vreemdelingenhaat en terrorisme- weer op pad zijn.” Opnieuw is het ene volk het andere aan het doden hun thuis aan het vernietigen. Dat geeft me vooral verdriet en ontgoocheling.

Liefs,

Jan

Lieve Jan,

Het zijn vreemde en verontrustende tijden. Ik kijk naar het nieuws en weet niet wat te denken. Wat betekent dit nu? Wat is hier anders dan de oorlog in Syrië? Dat hij korter bij Europa is kan toch geen bevredigend antwoord zijn? Verwarrend en onduidelijk! Ik volg het nieuws op zoek naar aanwijzingen, antwoorden, achtergrond. In de verschrikking van de beelden van verwoesting komen ze tot mij, de beelden die me ontroeren. Ze zijn erg verscheiden: van de vader die afscheid neemt van zijn boze kleuter tot de protesterende Russen en alles wat daar tussenzit. Ik wordt geraakt door de menselijkheid, het in elkaar storten en het boven zichzelf uitstijgen… De tranen rollen al wel eens stil over mijn wangen. Ik voel me rusteloos in het niet weten. Ik denk: “Dit is historisch, ik moet alert zijn.” Wat kan ik doen, buiten onze lege bedden aanbieden nu? Ik zie me op de filosofische toer gaan en het liedje van the Byrds speelt in mijn hoofd. There is a time to everything, dat staat toch ook in het boek Prediker als ik me niet vergis. Ik associeer dat met aanvaarden dat goed en kwaad er zijn, ook in mij.

Het universele van oorlog, die er altijd al was doorheen de geschiedenis, maakt me soms zo moedeloos. Maar de andere kant is er ook altijd al geweest en zal er ook altijd blijven, dat is het schone, het goede, het dappere, het protest, het verzet, de dromen… Ik zag dat vandaag allemaal de revue passeren doorheen onze museum-dag in het natte Lissabon. Ik drink het naar binnen als tegengif maar het doet meer, het geeft me ook hoop. Die universele mens die schoonheid maakt sinds de bronstijd, die mens zal schoonheid blijven maken. Dat gevoel, die ervaring van hoop is lastig om te delen want ongrijpbaar en kwetsbaar. Mijn woorden voelen hier onvolledig en onbeholpen.

liefs

Leen